ΩΡΑ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΙΧΕ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΠΟΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ;;;

Ορισμένοι συγγραφείς στην αναζήτησή τους για τα προεφηβικά και νεανικά χρόνια του Ιησού, ισχυρίζονται λανθαμένα ότι τόσο o Πρόδρομος Ιωάννης, όσο και ο Ιησούς Χριστός, ανήκαν στην Ιουδαϊκή αίρεση των Εσσαίων.
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία ιστορική απόδειξη ότι ο άγιος Ιωάννης και ο Χριστός μαθήτευσαν στους Εσσαίους (ιουδαϊκή αίρεση με βάπτισμα, ευχαριστία, καθάρσεις, ποινές, έντονο ασκητικό χαρακτήρα και διαχωρισμό των ανθρώπων σε αγίους και βέβηλους).
Σύμφωνα με το dogma.gr, η θέση αυτή χρησιμοποιείται συνήθως για να χτυπήσει την πίστη στον Ιησού Χριστό ως Υιό και Λόγο του Θεού.
Άλλωστε, ενώ στους Εσσαίους ίσχυε ότι: α) όλα τα μέλη της κοινότητας προετοίμαζαν τον ερχομό δύο Μεσσιών και όχι ενός, β) υποτιμούσαν τις γυναίκες, γ) εξαφανίζεται η προσωπικότητα στα μέλη τους, δ) εφάρμοζαν αυστηρό τελετουργικό με πολύ συχνές πλύσεις – καθάρσεις και διατάξεις Σαββάτου, ε) ετοιμάζονταν για πνευματικό πόλεμο,στ) ήσαν σωβινιστές Ισραηλίτες, ζ) επικεντρώνονταν στο Μωυσή, η) ερμήνευαν αριθμολογικά τις Γραφές, θ) το βάπτισμά τους είχε μαγική σημασία και ι) η ευχαριστία τους είχε έννοια ειδωλολατρικής ιερής τελετής….
Εντελώς αντίθετα, στον κύκλο της πρώτης χριστιανικής κοινότητας και του Αγίου Ιωάννη: α) μόνο ο Ιωάννης αποκαλείται «βαπτιστής», βαπτίζει μεγάλα πλήθη θρησκευόμενων και προετοιμάζει την οδό τού ενός και μοναδικού Μεσσία, β) οι μαθητές του Κυρίου και η πρώτη Εκκλησία σέβονται απόλυτα τις γυναίκες, γ) διατηρούσαν τα ονόματα και την προσωπικότητα τους, δ) ζούσαν ελεύθερα, ε) δεν εφάρμοζαν αυστηρά το τυπικό και τις διατάξεις του Νόμου, στ) αγαπούσαν όλους τους λαούς χωρίς διακρίσεις, ζ) δεν ασχολούνταν ιδιαίτερα με τον Μωυσή, η) ούτε ερμήνευαν μυστικά τις Γραφές, θ) το βάπτισμα αφορούσε στη σωτηρία μέσω της πίστεως και ι) η Θεία Κοινωνία είναι Τράπεζα συνδεδεμένη με το υπερουράνιο θυσιαστήριο όπου παρατίθεται για τροφή ο ενανθρωπήσας Λόγος του Θεού (βλ. και «Ιωάννης ο Βαπτιστής βάσει των Πηγών», Γ.Σ. Γρατσέα, Αθ. 1968, σελ. 158-160, 182-200)
Σύμφωνα πάντα με το dogma.gr, κατά την απορριπτέα πίστη αποκρυφιστικων κύκλων, ο Ιησούς Χριστός ταξίδεψε μετά τα 12 χρόνια Του και πριν τα 30 Του, σε Ινδίες, Αίγυπτο, Θιβέτ, όπου και μαθήτευσε στη θεοσοφία και τον αποκρυφισμό.
Κάθε άλλο συνέβη ωστόσο:
α) Ο Ιησούς, αν και δωδεκαετής, άφησε άφωνους τους μορφωμένους νομοδιδασκάλους στο ναό της Ιερουσαλήμ, από την κατά Θεόν σοφία του, χωρίς να χρειάζεται γι’ αυτό να μαθητεύσει σε αποκρυφιστικά κέντρα της Ανατολής.
β) Το Ευαγγέλιο αναφέρει καθαρά ότι από 12 μέχρι 30 ετών, όταν δημόσια άρχισε το σωτηριώδες κήρυγμα του, «ην υποτασσόμενος» στον «Ιωσήφ και στη μητέρα του» (Λουκ. 2,51). Τον ονομάζουν μάλιστα «υιό τέκτονος» (Ματθ. 13,55) και «Ιησούς ο τέκτων» (Μαρκ. 6,3), πού σημαίνει ότι αναμφισβήτητα δούλευε μαζί με τον Ιωσήφ ως μαραγκός, αλλά και οικοδόμος, πριν τη δημόσια δράση του.
γ) Αν είχε πάει για σπουδές σε ανατολίτικα κέντρα θεοσοφίας, οι Γραμματείς και Φαρισαίοι θα το χρησιμοποιούσαν εναντίον του, παρουσιάζοντας στους οπαδούς Του τη δήθεν μαγική πηγή της δύναμης του, όταν ο Ιησούς επέμενε ότι θεράπευε με τη δύναμη του Πατρός Του.
δ) Οι συμπατριώτες του, όταν ο Χριστός επανειλημμένα θαυματουργούσε και κήρυττε, έλεγαν: «Πώς αυτός γνωρίζει τα ιερά γράμματα χωρίς να έχει σπουδάσει;» (Ίω. 7,15). Γνώριζαν καλύτερα βέβαια, από τους σύγχρονους αμαθείς άθεους και αποκρυφιστές ότι δεν είχε μεταβεί για σπουδές εκτός της φυσικής του πατρίδας (Πίστη και Λογική, Μανώλη Μελινού, Διαδρομή Α’, σελ. 81,82).
Όπως αναφέρει το dogma.gr, τα θαύματα του Χριστού, πλανεμένα γράφουν κάποιοι, πώς ήταν αποτέλεσμα φυσικών βιολογικών δυνάμεων και όχι υπερφυσικά. Τα θαύματα είναι συστατικά στοιχεία των ευαγγελικών διηγήσεων και λάμβαναν χώρα σε αναφορά πάντοτε προς τον Θεό, η Τριαδική Χάρη του οποίου είναι ή αιτία της υπερφυσικής πραγματοποίησής τους.
Τα θαύματα του Χριστού προϋποθέτουν και βρίσκονται σε πλήρη συμφωνία με τη διδασκαλία του, την αλήθεια, αγάπη και ζωή, που παρέχει ο υπερουράνιος Πατέρας Του. Αν λοιπόν, ο Χριστός είχε συγκεκριμένη πηγή και περιεχόμενο διδασκαλίας και με διαφορετικό τρόπο, τελείως φυσικό ή μαγικό, επιτελούσε τα άπειρα θαύματα που έκανε στη διάρκεια της επίγειας διαμονής του, τότε θα ήταν… ο μεγαλύτερος δημαγωγός και βλάσφημος άνθρωπος της ιστορίας.
Επειδή, όμως, ο Ιησούς ήταν άγιος στη ζωή και στο έργο του και βρισκόταν σε τέλεια αρμονία με τη διδασκαλία του -η δε διδασκαλία και το κήρυγμα του υπήρξε το πλέον απαράμιλλο και το πλέον ανώτερο, πού ακούστηκε ποτέ από χείλη τόσο υπεύθυνου και συγκροτημένου (Θε)ανθρώπου- συμπεραίνει κανείς ότι τα θαύματα τα τελούσε με τη δύναμη της θεότητάς του και άρα ο τρόπος πραγματοποιήσεώς των ήταν υπερφυσικός.
Τις ψευτοθεραπείες του ειδωλολατρικού κόσμου χαρακτηρίζουν: η χρήση μαγικών τύπων, φαρμάκων και υπνωτισμού, η μυστικιστική ερμηνεία των ονείρων, η αλαζονεία του δήθεν θαυματουργού και η αναξιοπιστία των διηγήσεων, πρακτικές και ιδιότητες πού δεν συναντώνται στον Ιησού Χριστό (βλ. «Ψυχικαί Έρευναι» Γ, Αντ. Πισσάνου, έκδ. Πρόοδος, Αθ. 1975, σελ. 62,63 και Παν. Τρεμπέλα. όπου ανωτέρω, σελ. 493. 494, 497, 512, 513. 516-518).
Κανένας εξάλλου αποκρυφιστής δεν κατάφερε ποτέ να θεραπεύσει βλάβες οργάνων ανεπανόρθωτες (σαν τον τυφλό εκ γενετής π.χ. πού δεν είχε κόρες οφθαλμών και τον επί 38 χρόνια παράλυτο με φθορά των μελών του από την μακροχρόνια κατάκλιση), να υποτάξει τα στοιχεία της φύσεως (ειρήνευση της φουρτουνιασμένης θάλασσας και θαυμαστή αλιεία), να εκδιώξει δαιμόνια και να τα στέλνει στους χοίρους, να ανασταίνει νεκρούς (τον τετραήμερο Λάζαρο, αλλά και την κόρη του Ιαείρου και τον υιό της χήρας της Ναΐν), να χορταίνει χιλιάδες άτομα με λίγα ψωμιά και ψάρια και να ενεργεί τόσα άλλα θαύματα, όσα δεν θα χωρούσαν σε όλα τα βιβλία του κόσμου να γραφτούν (Ίω. 21,25) (βλ. «Πίστη και Λογική», Α’, Αθ. 1993 και «Απολογητικοί Μελέται Ε’», Παν. Τρεμπέλα).
Η διδασκαλία του Ιησού Χριστού υπήρξε κατά τη γνώμη άσχετων ερευνητων μυστικιστική και εσωτεριστική. Αντίθετα, η διδασκαλία του Κυρίου υπήρξε πάντοτε φανερή, αφορούσε στον Ένα Θεό, Πατέρα Παντοκράτορα, τον Ιησού Χριστό, τον Υιόν του, τον οποίον απέστειλε στον κόσμο, ‘ίνα ο κόσμος σωθεί δι’ αυτού’ και στον Παράκλητο -Πνεύμα, το ζωοποιόν τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος.
Η αγάπη υπήρξε η πρακτική, κατεξοχήν, διδασκαλία του Θεανθρώπου, χωρίς την οποία, και σε συνδυασμό με τη μετάνοια, ταπείνωση και την προσευχή, είναι κλειστή η οδός προς τη Βασιλεία των Ουρανών.
Αν το ευαγγέλιο της σωτηρίας, στο οποίο καλούσε ο Χριστός τους ανθρώπους, ήταν αποκρυφιστικό, θα τον είχαν κατηγορήσει οι εχθροί Του σαν μάγο και γητευτή στο Συνέδριο, βρίσκοντας πρόφαση για τη θανάτωση του, διότι η μαγεία, η μαντεία, η νεκρομαντεία, η οιωνοσκοπία, κ.λπ. τιμωρούνταν με τον δια λιθοβολισμού θάνατο (Λευϊτικόν 19,26 & 20-27- Ιερεμ. 34,9- Εξ. 22,18- Δανιήλ 2,27-28).
Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες τιμωρούσαν επίσης με ποινή θανάτου τη μαγεία («Στο Γιάννη Κορδάτο, οφειλόμενη απάντηση», π. Ευ. Κ. Μαντζουνέα, Αθ. 1983, σελ. 43,44). Αλλά και ο απ. Παύλος, ο θαυμάσιος αυτός κήρυκας και μέγιστος ιεραπόστολος, πού διακηρύσσει ότι ‘έχει Πνεύμα Θεού’ και ‘φέρει στο σώμα του τα στίγματα του Ιησού’, επιτίθεται με δριμύτητα εναντίον των Εθνικών Μυστηρίων, τα οποία ονομάζει ‘Τράπεζα δαιμονίων’ (Α’ Κορ. 10,19-21, αλλά και Β’ Κορ. 6,14 – Α’ Τιμ. 6,20).
Οι Ορθολογιστές ισχυρίζονται ότι ο Ιησούς δεν είχε συνείδηση της θεϊκής του υπόστασης και ότι δεν είναι Υιός του Θεού κατά φύσιν. O Χριστός είχε πλήρη συνείδηση της θεϊκής Του υπόστασης και αποστολής. Ο ίδιος αποκαλύπτει: «Πριν γεννηθεί ο Αβραάμ εγώ υπάρχω (όχι υπήρχα)» (Ίω. 8,58) και «Εγώ και ο Πατέρας είμαστε Ένα» (Ίω. 10,30). Στην παράκληση του Φιλίππου να τους δείξει τον Πατέρα, του επισημαίνει: «Τόσο καιρό είμαι μαζί σας Φίλιππε και δεν με γνώρισες; Εκείνος πού έχει δει εμένα, έχει δει τον Πατέρα» (Ιω. 14,9).
Στον Όρο της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου (Χαλκηδόνα 451 μ.Χ.) διατυπώνεται η πίστη της Εκκλησίας ότι στο Χριστό υπάρχουν δύο φύσεις, η θεία και η ανθρώπινη. Ως προς τη θεϊκή του φύση, ο Χριστός είναι ομοούσιος με το Θεό Πατέρα, είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, πού γεννήθηκε από τον Πατέρα προ πάντων των αιώνων.
Ως προς την ανθρώπινη φύση του είναι ομοούσιος με μας τους ανθρώπους, πλήρης και τέλειος άνθρωπος, χωρίς αμαρτία. Όμως, αν και ο σαρκωμένος Χριστός υφίσταται με δύο φύσεις, είναι ένα πρόσωπο, το πρόσωπο του Υιού και Λόγου του Θεού.

Μιχαήλ Χούλης, Θεολόγου
Πηγή: Ορθόδοξες Απαντήσεις

Ένα μοναδικό θαύμα συνέβη κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου πολέμου στα Φιλιατρά, τα οποία έσωσε ο Άγιος Χαράλαμπος.

Το 1943 το Γερμανικό Στρατηγείο της Τρίπολης διέταξε τον Γερμανό Διοικητή των Φιλιατρών, Κοντάου, να κάψουν τα Φιλιατρά, να σκοτώσουν τους προκρίτους της πόλης και να συλλάβουν 1.500 κατοίκους της για να τους στείλουν στα στρατόπεδα της Γερμανίας, καθώς οι αντάρτες είχαν προβεί σε κάποιο σαμποτάζ.


Ο Κοντάου έδωσε με τη σειρά του διαταγή στους στρατιώτες του να προχωρήσουν την επομένη στις 6.00 π.μ. στην εκτέλεσή της.

Μόλις το πληροφορήθηκε αυτό, ο ιερέας Θεόδωρος Κωτσάκης, από τα Φιλιατρά, προσπάθησε ανεπιτυχώς να μεσολαβήσει στους σκληρούς κατακτητές. Αποχωρώντας άπρακτος ο ιερέας από τη γερμανική διοίκηση, ειδοποίησε τους Φιλιατρινούς της Τρίπολης να προσευχηθούν τη νύκτα στον Άγιο Χαράλαμπο, πολιούχο Φιλιατρών, για να βάλει το χέρι του.
Ο Άγιος Χαράλαμπος, πραγματικά, παρουσιάστηκε τη νύχτα στον Κοντάου, ενώ κοιμόταν.  Ήταν μια  ένας γέροντας σεβάσμιος, μεγαλοπρεπής, ιεροφορεμένος, που δεν την είχε δει ποτέ στη ζωή του ο Γερμανός Διοικητής. Ο γέροντας του ζήτησε ήπια να μην εκτελέσει τη φρικτή εντολή.
Εκείνος εντυπωσιασμένος από το όνειρο, ξύπνησε. Σε λίγο ξανακοιμήθηκε, χωρίς να έχει επηρεαστεί. Όμως ο Άγιος επανεμφανίστηκε λέγοντας τα ίδια λόγια προσθέτοντας ότι θα φρόντιζε να μην τιμωρηθεί ο ίδιος για την παρακοή.

Ο Διοικητής ξαναξύπνησε και αυτή τη φορά τα λόγια του γέροντα στοίχειωναν τη σκέψη του. Ωστόσο, του ήταν αδύνατο να μην εκτελέσει τη διαταγή,  αφού γνώριζε ότι έτσι θα ακολουθούσε και η δική του παραδειγματική τιμωρία. Αποφάσισε, λοιπόν, να ξανακοιμηθεί, όταν για  τρίτη φορά, ο Άγιος Χαράλαμπος τον επισκέφθηκε συμβουλεύοντάς τον: «Σου είπα να μην φοβηθείς. Εγώ θα φροντίσω και δεν θα τιμωρηθείς. Θα φυλάξω εσένα και όλους τους άνδρες σου και θα γυρίσετε στα σπίτια σας, χωρίς να πάθει κανένας τίποτε».


Στην αρχή ο Διοικητής θέλησε να αρνηθεί την εντολή του Αγίου, αλλά τελικά λύγισε, διότι εν συνεχεία τη νύχτα εκείνη, ο Γερμανός αξιωματικός, κατά τα λεγόμενά του, άκουσε στον ύπνο του κλάματα, από βασανιζόμενους ανθρώπους στην αυλή του. Ύστερα πλησίαζαν ζωντανές μορφές, που έμοιαζαν γυναίκες, που κτυπούσαν τα στήθη από δυστυχία. Θρηνούσαν και καταριόντουσαν για την σφαγή των παιδιών τους που αναμενόταν. Όλες αυτές οι φωνές γίνανε σύννεφο και ανέβαιναν προς τον ουρανό. Έβλεπε ακόμη ο Διοικητής σκοτεινά σύννεφα, που έβγαιναν από το δωμάτιό του και ανέβαιναν σκιάζοντας τον ήλιο και σκοτεινιάζοντας τα πρόσωπα των στρατιωτών του. Άλλοι απ’ αυτούς τρόμαζαν και άλλοι ζητούσαν βοήθεια, κάνοντας τον Σταυρό τους. Ξύπνησε έντρομος. Πήγε να μιλήσει, αλλά έμενε ενεός βλέποντας ακόμη την άγια μορφή, το γέροντα του ονείρου του.


Όταν συνήλθε, άρχισε να σκέφτεται το κακό, που επρόκειτο να γίνει. Οι σκέψεις αυτές τον αναστάτωσαν. Αλλά το “καθήκον” του ως αξιωματικού του Χίτλερ τον .. καλούσε να κάνει την αποτρόπαια πράξη. Ξανάκλεισε τα μάτια. Και ο Άγιος Χαράλαμπος, εμφανίσθηκε ξανά απειλητικός. Με φωνή δυνατή και επιτακτική του είπε: “Πρόσεξε! Η πόλη δε θα καεί και οι κάτοικοι δε θα συλληφθούν. Είναι αθώοι. Το ακούς;”

Τότε σηκώθηκε και χαράματα τηλεφώνησε στον προϊστάμενό του στην Τρίπολη. Άρχισε να του μιλάει με τρεμάμενη φωνή, αλλά και ο στρατιωτικός διοικητής Πελοποννήσου δεν πήγαινε πίσω. Άνοιγε το στόμα του και έβγαιναν άναρθρες κραυγές. Ήθελε να αγριέψει για να εκτελεστεί η διαταγή, αλλά δεν μπορούσε. Η αιτία ήταν η ίδια. Και αυτός είχε δει στο όνειρό του τον Άγιο Χαράλαμπο όπως του τον περιέγραψε στο τηλέφωνο και ο αξιωματικός του. Τελικά τού ανακοίνωσε: «Γράψτε. Αναστέλλω την καταστροφή της πόλεως. Έλθετε αμέσως ενώπιόν μου αύριο μεσημβρία».


Τα ξημερώματα ανακοινώθηκε η ανάκληση της απόφασης των Γερμανών. Οι κάτοικοι των Φιλιατρών ξεχύθηκαν χαρούμενοι στα καφενεία, στην πλατεία, στους δρόμους, ώσπου αντιλήφθηκαν μια ομάδα Γερμανών που είχαν στη μέση τον αξιωματικό τους Κοντάου και δυο Ορθοδόξους ιερείς, να περνούν και να κατευθύνονται από τη μια Εκκλησία της πόλης στην άλλη. Ο αξιωματικός έψαχνε να βρει την εικόνα του Αγίου, που είδε. Όταν του ανοίξανε την πόρτα του Ναού της Παναγίας, αναγνώρισε την εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους, που είδε στον ύπνο του.

Η φωνή του κόπηκε.  Λέγεται ότι  σκέπασε με τα χέρια του το πρόσωπό του και όταν τα κατέβασε, έκανε το Σταυρό του, λέγοντας προσευχές στα γερμανικά. Στη συνέχει ρώτησε τους ιερείς να του πούνε ποιος ήταν ο γέροντας της εικόνας. Του διηγήθηκαν, πως είναι ο θαυματουργός Άγιος Χαράλαμπος που υπέστη πολλά μαρτύρια για το Χριστό.


Η ευγνωμοσύνη των Φιλιατρινών στον Άγιο δεν περιγραφόταν. Δόξαζαν το Θεό και ευχαριστούσαν τον Άγιο για το θαύμα του. Ο Γερμανός αξιωματικός και όλοι οι άνδρες της φρουράς εκείνης επέστρεψαν, όταν τελείωσε ο πόλεμος, στη Γερμανία, αλώβητοι. Ο αξιωματικός διατήρησε ζωηρή την μνήμη του θαύματος ευγνωμονώντας τον Άγιο.

Έπειτα από λίγα χρόνια, ξεκίνησε με την γυναίκα του από την Γερμανία για τα Φιλιατρά. Δεν πρόλαβε όμως την γιορτή του Αγίου, διότι έφτασε στις 11 Φεβρουαρίου. Όταν όμως τον είδανε οι Φιλιατρινοί, χάρηκαν και ξαναγιόρτασαν. Ψάλανε δοξολογία και παρέθεσαν εορταστικό τραπέζι. Πολλές φορές ο Κοντάου με την γυναίκα του, τα παιδιά του και άλλους πατριώτες του πήγαινε στις 10 Φεβρουαρίου στα Φιλιατρά για να προσευχηθεί στον Άγιο Χαράλαμπο.

- Υ.Γ: Η ανάρτηση αυτή έγινε επ' ευκαιρία του εορτασμού της μνήμης του Αγίου Χαραλάμπους σήμερα 10 Φεβρουαρίου 2019 και σε μνήμη των γονιών μου, Βασίλη Δούση και Μαρίας Βρυώνη-Δούση !!

Η θρυλική Αγία Σοφία στην Πόλη






  Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, ή σύμφωνα με τις άλλες ονομασίες που του αποδίδονται «Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, Μεγάλη Εκκλησία », αποτελεί αναμφίβολα το γνωστότερο και δημοφιλέστερο μουσειακό χώρο της Κωνσταντινούπολης.


  Η Αγία Σοφία και πόλο έλξης για κάθε επισκέπτη, αφού όλοι έχουμε ακούσει και διαβάσει δοξασίες και θρύλους γι’ αυτήν, που φανερώνουν τη λαμπρότητα και τη μεγαλοπρέπεια που τη διέπουν.

  Ιδιαιτέρως όμως για τους Έλληνες Χριστιανούς η Αγία Σοφία αποτελεί κάτι το μοναδικό, κάτι το ξεχωριστό. Είναι βέβαιο πως ξυπνά σε όλους αναμνήσεις από την ιστορία του λαού μας, όχι μόνο σε θρησκευτικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο.

  Η πρώτη, λοιπόν, επίσκεψη των ταξιδιωτών που φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη είναι σίγουρα στην Αγία Σοφία, που με το απαράμιλλο «μέγεθός» της συγκινεί και εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη

  Ο ναός κτίστηκε στη θέση όπου ο Μ. Κωνσταντίνος, ή σύμφωνα με άλλους ο γιος του Κωνστάντιος, ίδρυσε τον πρώτο ναό της Αγίας Σοφίας που εγκαινιάστηκε το 360.

  Ήταν μια ξυλόστεγη βασιλική η οποία κάηκε το 404 κατά τη διάρκεια των καταστροφών που ακολούθησαν την εξορία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Επί του Θεοδοσίου Β΄, το 415, κτίστηκε νέος ναός, ο οποίος όμως κάηκε στη στάση του Νίκα το 532.

  Έπειτα από αυτά τα γεγονότα ο Ιουστινιανός αποφάσισε να ανοικοδομήσει μία νέα εκκλησία αφιερωμένη στο Σαρκωθέντα Λόγο του Θεού, δηλαδή το Χριστό, ο οποίος από τον Απόστολο Παύλο στην Α΄ Κορ. 1:24 ήδη αποκαλείται η του «Θεού Σοφία ».

  Τις εργασίες της ανοικοδόμησης του ναού επέβλεπε ο ίδιος ο Ιουστινιανός. Αυτές ξεκίνησαν το 532 και ολοκληρώθηκαν σε πέντε χρόνια, το 537, χρόνος ο οποίος θεωρείται τεράστιο κατόρθωμα για την εποχή, αλλά και τη δυσκολία κατασκευής του μνημείου.

  Ο ναός εγκαινιάστηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό. Το 558 ο τρούλος του ναού πέφτει μετά από ισχυρό σεισμό και την ανακατασκευή του αναλαμβάνει ο Ισίδωρος, ανιψιός του ενός από τους αρχιτέκτονες του ναού. Το έργο ολοκληρώθηκε το 563 και ο ναός εγκαινιάστηκε και πάλι από τον Ιουστινιανό στις 23 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.

  Το 989 ένας ακόμα σεισμός οδήγησε στην κατάρρευση του τρούλου και της δυτικής κόγχης, ο ναός όμως επισκευάστηκε και πάλι. Η τελευταία κατάρρευση του ανατολικού τμήματος του τρούλου ήλθε το 1346, με τις τελευταίες επισκευές να μην αλλοιώνουν σημαντικά το προηγούμενο έργο του Ισίδωρου του νεότερου.

  Μετά από την άλωση της πόλης από τους Τούρκους ο ναός της Αγίας Σοφίας μετετράπη σε τζαμί, και εξωτερικά προστέθηκαν στις τέσσερις γωνίες του μιναρέδες. Το εσωτερικό τοποθετήθηκαν πίνακες που περιείχαν ρητά από το Κοράνι. Εργασίες συντήρησης έγιναν από τους διάσημους αρχιτέκτονες, αδελφούς Fossati, το 1847.

Από το 1934 έως και σήμερα, όμως, ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί ιστορικό και αρχαιολογικό μουσείο.

Αρχιτεκτονική

  Ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί το σημαντικότερο μνημείο του τύπου της τρουλαίας βασιλικής. Χωρίς υπερβολές έχει χαρακτηριστεί ως ένα αριστούργημα αρχιτεκτονικής. Περιβάλλεται από δύο αυλές, τη βόρεια και τη δυτική, η οποία καλείται και αίθριο.

  Το αίθριο είναι μια υπαίθρια αυλή στρωμένη με μάρμαρο, στο μέσον της οποίας ήταν τοποθετημένη η μαρμάρινη κρίνη που είχε την επιγραφή « ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ », η οποία, ως γνωστόν, διαβάζεται και ανάποδα.

  Από το αίθριο πέντε πύλες οδηγούν στον έξω νάρθηκα και έπειτα άλλες πέντε στον εσωτερικό. Η μεσαία από αυτές τις πύλες ονομάζεται Μεγάλη ή Ωραία Πύλη. Από εκεί εννέα πύλες, τρείς ανά κλίτος, οδηγούν στον κυρίως ναό.

  Εκατέρωθεν του νάρθηκα διασώζονται διάφορα προσαρτήματα υψίστης ιστορικής σημασίας. Ο κυρίως ναός χωρίζεται σε τρία κλίτη, με το μεσαίο να έχει τη διπλάσια διάσταση από τα άλλα δύο.

  Σε γενικές γραμμές το εσωτερικό σχέδιο του ναού είναι απλό και έχει ως εξής : υπάρχουν τέσσερις πεσσοί οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με υπερώα τόξα στα οποία φέρονται επιθόλια τόξα, που όλα μαζί αποτελούν τη βάση για τον τεράστιο θόλο του τρούλου.

  Πρέπει να τονίσουμε πως ο χώρος λούζεται από το άπλετο φως του ήλιου, καθώς αυτό διεισδύει στο ναό από τα εκατό παράθυρα της εκκλησίας, που δίνουν την ψευδαίσθηση πως ο θόλος κρέμεται από τον ουρανό.